ماشین بیهوشی

ماشین بیهوشی شامل: منبع گازهای تحت فشار-روش اندازه گیری و آزاد ساختن گازها-راه تبخیر داروهای بیهوشی بخار شدنی-تجهیزاتی برای تحویل بخارات و گازها به بیمار(سیستم تنفسی)وسایلی برای تصفیه گازهای بیهوش کننده و آلارم هایی جهت نشان دادن رهایی ترکیبات هیپوکسیک می باشد.

گازهای تحت فشار

چند اصل عمومی به هنگام استفاده از سیلندز محتوی گازهای مورد استفاده در طب وجود دارد:

1-سیلندر گازهای دارویی به منظور نگهداری گازهای تحت فشار کاربرد دارند.

2- اندازه سیلندر بر حسب حروف مشخص می گردد.سایز A کوچکترین سایز است. سایز E در ماشین های بیهوشی بیشتر استفاده می شود.

3- همه سیلندرها بر حسب نوع گاز موجود در آن ها رمز رنگی دارند.این رمز بین المللی است ودر همه کشورها به جز آمریکا به کار می رود.

رمز رنگی سیلندرهای گاز دارویی
گاز	رنگ بدنه سیلندر	رنگ شانه سیلندر
اکسیژن	سیاه	سفید
اکسیدنیتروز	آبی	آبی
انفونوکس(500%وN2O 50%)	آبی	سفیدویک چهارم آبی
هوا	خاکستری	سفیدویک چهارم سیاه
دی اکسید کربن	خاکستری	خاکستری
هلیوم/اکسیژن	سیاه	سفیدویک چهارم قهوه ای

۴-سیستم ایمنی راهنمای میله ای ازاتصال غلط سیلندر به یوک (Yoke) ماشین بیهوشی(که می تواند اجازه آزادسازی ترکیبات هیپوکسیک را دهد) جلوگیری می کند.این سیستم شامل دو میله است که از یوک سیستم برروی ماشین طرح ریزی شده است و دوسوراخ درون دریچه سیلندر موجود برروی سیلندر گاز را به هم مربوط می کند.

5- سیلندرها باید در محل خنک نگهداری شده و محوطه اطراف آن ها باید به خوبی تهویه شده و به دور از شعله باشند.

6- در مورد اکسیژن و سایر گازهایی که به صورت طبیعی در حالت مایع نیستند درجه سیلندر دقیقا پری سیلندر را با توجه به این که میزان گاز با فشار متناسب است منعکی می کند.

7- اکسیدنیتروز و دی اکسید کربن گازهای آبگون هستند پس درجات فشارروی سیلندر های آن ها فشار بخار گاز مایع را نشان داده و میزان گاز آبگون باقیمانده و سیلندر را نشان نمی دهد.

اکسیژن

اکسیژن از لوازم ماشین بیهوشی است که یا به صورت گاز تحت فشار از سیلندرهای با سایزهای مختلف ویا از منبع لوله کشی تامین می شود.در بیمارستان های بزرگ اگسیژن لوله کشی از منبع اکسیژن مایع می آید.اکسیژن مایع در درجه حرارتc^. 18 تحت فشار 10.5بار در ظرف عایق بندی شده بزرگی(تبخیرکننده عایق بندی شده خالی از هوا)نگهداری می شود.فشار گاز با انتقال اکسیژن گازی به درون سیستم لوله کشی ثابت می ماند.دراکثر بیمارستان ها به جای ذخیره کردن اکسیژن مایع لوله کشی بیمارستانی با انبارکردن دو برابر سیلندرهای بزرگ اکسیژن را فراهم می کند.علاوه بر اکسیژن گازهایی مثل هوای فشرده-اکسیذنیتروز و انتونوکس Entonox نیز از طریق لوله کشی انتقال می یابند.

کیلوپاسکال ذخیره می شود و از اکسیژن به شکل گاز فشرده در فشار 137Í103  اصول قانون بویل boyl,s law تبعیت می کند. درجه نشان دهنده واقعی نسبت محتویات اصلی گاز موجود است.

کپسول از فولاد مولیبدنوم Molybdenu  ساخته شده اند و در فواصل زمانی توسط دکارخانه سازنده از نظر عیوب بررسی می سوند و پس از انجام تست های زیر استفاده می گردند:

٭تست قابلیت انبساط: یکی از 100 کپسول ساخته شده تست می شود.قطغات باریکی بریده شده و کشیده می شوند.نقطه تسلیم نباید از Tons/in  15  کمتر باشد.

٭تست فشار یا هیدرولیک:این تست (( واتر-جک )) Water Jacret  است.نسبت اشغال کپسول عبارت است از:نسبت وزن گاز درون کپسول به وزن آبی که در سیلندر می تواند نگهداری شود.

٭تست های خمش واز بین بردن انحنا:این تست ها حداقل روی یکی از 100 کپسول ساخته شده انجام می شوند.کپسول های اکسیژن دارای رمز رنگی سیاه در قسمت بدنه و سفید در قسمت شانه هستند.

اکسیدنیتروز

اکسیدنیتروز ( N₂O) درون سیلندر هایی با رمز رنگی آبی نگهداری می شود.این گاز در درجه حرارت اتاق زمانی که تحت فشار قرار می گیرد به شکل مایع بوده و در درجه حرات15 c^.درجه و فشار 4/4 Í10³ کیلوپاسکال را اعمال می کند.اکسیدنیتروز مایع زمانی که از کپسول آزاد می شود به گاز تبدیل می گردد.هنگامی که اکسیدنیتروز مایع تبخیر می شود درجه فشار آن شروع به سقوط می کند که نمایانگر تخلیه قریب الوقوع سیلندر می باشد.اشغال کپسول های اکسید نیتروز 75/. است.

انتونوکس

ترکیبی از اکسیدنیتروز و اکسیژن ( 50 : 5 ) است که در سیلندرهایی با رمز رنگی آبی همراه با بخش های سفیدرنگی در شانه سیلندر نگهداری می شود.

انتونوکس در  137 Í10³ کیلوپاسکال در درجه حرارت c.15 جدا خواهند شد.کپسولی که گازهای آن تفکیک شده باشند ابتدا ترکیب غنی از اکسیژن را آزاد کرده اما سپس مانند کپسول خالی ترکیب ناقص اکسیژن را رها خواهد ساخت.

قبل از استفاده کپسول ها در درجه حرارت بالاتر از^.c5 به مدت 24 ساعت به صورت افقی انبار می شوند.اگر به صورت جرم کپسول ها مورد نیاز باشند باید در درجه حرارت بالاتر از  به مدت 2 ساعت نگهداری شده و سپس سه بار وارونه شوند.

دی اکسید کربن

دی اکسید کربن گاز بی رنگی است که درون کپسول های خاکستری رنگ نگهداری می شود.نسبت اشغال آن 75/. در آب و هوای متعادل و 67/. در آب و هوای گرم می باشد.دی اکسید کربن به شکل مایع %95-90% کپسول را اشغال می کند.

هوا

هوا چه از طریق لوله کشی و چه در داخل کپسول های خاکستری رنگی که در قسمت شانه آن ها به اندازه 4/1 دارای رنگ های سفید و سیاه می باشد فراهم می گردد و در فشار  137 Í10³ کیلوپاسکال ذخیره می شود.

انواع کپسول ها

پنج اندازه سیلندر اکسیدنیتروز ((G,F,E,D,C و شش اندازه سیلندر اکسیژن (J,G,F,E,D,C) وجود دارد.کپسول های بزرگتر اکسیژن با یک دریچه bull-nose که می تواند به چندین لوله متصل شود جفت می شوند.بزرگترین کپسول های اکسیدنیتروز (G,F) به یک دریچه چرخ دستی جفت می شوند.

فرآورده های گازی لوله ای

بنا به دلایل اقتصادی وبه منظور اجتناب از تعویض مکرر سیلندر های گاز در مکان های شلوغ ممکن است گاز ها از محوطه انبار دورتری لوله کشی شوند.منبع مرکزی اکسیژن امکان دارد به صورت منبع اکسیژن مایع یا یک کپسول چند برابر بزرگتر باشد.محوطه انبار خارج از محوطه اصلی بیمارستان قرار می گیرد چون خطر آتش سوزی در همه فضاهایی که اکسیژن در آن ها نگهداری می شود افزایش می یابد.

به منظور جلوگیری از اتصال غلط گازهای لوله کشی شده به ماشین بیهوشی همه مجاری خروجی گازها در دیوار به وضوح توسط اتیکت و رمز رنگی مشخص می شوند.سرپیچ های دیواری و پروب های مربوط به لوله کشی ماشین بیهوشی برای هر گاز اختصاصی بوده و غیر قابل تعویض می باشند (مثلا پروب اکسیدنیتروز با سرپیچ اکسیژن متناسب نیست).شلنگ های ماشین بیهوشی رمز رنگی دارند.

فرآورده های گازی که از طریق لوله کشی منتقل می شوند:
گاز	رنگ سرپیچ دیواری	رنگ شلنگ
اکسیژن	سفید	سفید
اکسیدنیتروز	آبی	آبی
هوا	سیاه	سیاه
ساکشن	زرد	زرد

اکسیدنیتروز

این گاز در یک انبار به صورتسیلندر های بزرگ نگهداری شده و از طریق لوله کشی به اتاق عمل می رسد.هر سیلندر توسط لوله مارپیچی ای که از جعبه کنترل مرکزی عبور می کند به خط لوله کشی متصل می شود.درجات مربوط به فشار در کناره های چپ وراست جعبه نمایانگر محتویات ذخایر سیلندر بوده و دریچه های فشار بالا که در قسمت پایین قرار دارند فشار سیلندر را از  137 Í10³ کیلوپاسکال به حدود 10Í10³ کیلوپاسکال کاهش می دهند.دریچه فوق تبدیلی وجود دارد که این دریچه زمانی که فشار به زیر مقدار معین سقوط کند به صورت خودکار از منبع در حال استفاده به منبع ذخیره کپسول ها جریان را عوض می کند.دو وسیله اخطار الکتریکی ضمیمه این سیستم است که توسط دریچه ای که چراغ های اخطار یا آلارم های شنیداری را در یک جعبه کنترل روشن می کنند و همچنین توسط نقاط متحرکی که نمایانگر نیاز به تعویض سیلندر های خالی هستند فعال می گردند.در مجرای خروجی دریچه فوق تبدیل دریچه طبقه دومی برای کاهش فشار از 10Í10³ کیلوپلسکال به 1/4 Í10³ کیلوپاسکال یعنی فشار طبیعی خط لوله کشی وجود دارد.

هوا

هوا از طریق خطوط لوله کشی به اتاق عمل می رسد.خطوط توسط سیلندرهای بزرگ یا دستگاه کمپرسور مرکزی مهیا می شوند.سیستم ساکشن مرکزی همراه با اکسیژن و اکسیدنیتروز و هوا نصب می شود ودارای یک پمپ و یک گیرنده و یک عدد فیلتراست. هوا از اتاق عمل به درون محوطه های مربوط به درناژو فیلترهای باکتریال کسیده می شود تا خشک و تمیز گردد و سپس از میان ساکشن ثابتی که خلاء را حدود 53 کیلوپاسکال (mmHg400) زیر فشار استاندارد اتمسفر یعنی 3/101 کیلوپاسکال (mmHg760) نگه می دارد عبور می کند.گازهای خارج شده از پمپ قبل از این که از هوای دریافتی یا سیستم تنظیف کننده فعال خارج شوند از میان صدا خفه کن می گذرند.

لوازم ساکشن

این لوازم به خط لوله کشی ساکشن متصل شده و شامل یک شیشه دهان گشاد جمع کننده ترشحات یک فیلتر یک جسم شناور یک راه دخول به ساکشن ویک دیافراگم است.دستگاه های ساکشن جریان ابلایی تا حد  L/min40 را در قدرت مکندگی 53 کیلوپاسکال تولید می کنند.

سیستم نشانگر میله ای

این سیستم طرح ریزی شده است تا از نصب غلط کپسول به داخل یوک اشتباه جلوگیری به عمل آید.دو میله ای که در یوک قرار دارند باید متناسب با سوراخ های ایجاد شده در گردن کپسول باشند.طرح این میله ها و سوراخ ها ی هم اندازه آنها برای هر گاز از گاز دیگر متفاوت است.این سیستم نشانگر میله ای در کپسول های کوچک گاز که در ماشین بیهوشی نصب می گردند کاربرد دارد.

تنظیم کننده فشار (دریچه های کاهنده)

Bar)از یک منبع0در ماشین بیهوشی ایجاد کنترل و فشار یکنواخت پایین (53/0 فشار بالا مثل کپسول اهمیت دارد.این امر توسط تنظیم کننده (رگلاتور) فشار انجام می شود.

محدود کننده های جریان و طرز کار فشارها

ماشین بیهوشی در فشارهای مربوط به خط لوله کشی کار می کنند p.s.i.,Bar).برای پیشگیری از افزایش ناگهانی فشارها در انتهای جریان پایین0(60 ماشین محدود کننده های جریان قبل از دریچه سوزنی حساس به درون لوله گاز القا می شوند.محدود کننده های جریان از ماشین بیشتر از بیمار محافظت می کنند.

درجه های مربوط به فشار

درجات مربوط به فشار در دو محل به ماشین بیهوشی متصل می شوند:یکی در کناره محل ورود گاز که فشار را در کپسول های گازی یا خطوط لوله کشی نشان می دهد و دیگری در مدار مربوط به بیمار.دریچه در مدار مربوط به بیمار فشار راه هوایی را نشان می دهد.

دریچه های ایمنی مربوط به نارسایی فشار اکسیژن

همه ماشین های بیهوشی مجهز به یک سیستم ایمنی (Fail-Safe)مربوط به فشار اکسیژن هستند.سیستم (Fail-Safe)شامل تنظیم کننده قوی فشار است که شدیدا تنظیم کننده های فشار موجود در لوله اکسیدنیتروز را کنترل می کند.این سیستم بین محل ورودی گاز ماشین بیهوشی ووسیله ای که جریان گاز را کنترل و اندازه گیری می کند واقع شده است.دریچه تنظیم کننده اگر فشار لوله اکسیژن به زیر مقدار موجود سقوط کند اکسیدنیتروز را مسدود می کند.

روش های سنجش و آزادسازی گازها

گاز از منبع گاز توسط سیستم (Fail-Safe) به واحد تحویل جریان هدایت می شود.دوراه برای تحویل و کنترل ترکیب گازی وجود دارد:یکی سیستم مخلوط کننده گازی و دیگری سیستم متناسب کننده گازی.

اکثر ماشین هایبیهوشیاز تکنیک مخلوط کننده گازی استفاده می کنند در حالی که میزان جریان هر گاز به صورت مستقل توسط واحد تحویل کنترل و اندازه گیری می شود.در بیشتر ماشین ها واحد تحویل از یک دریچه سوزنی و یک جریان سنج با روزنه قابل تغییر ساخته شده است.دریچه سوزنی به عنوان کنترل کننده جریان و به قصد روشن و خاموش کردن گاز سیار عمل می کند.در سیستم متناسب کننده گازی گازهای تحویل به نسبت معین تنظیم می شوند.

آزادشدن ناگهانی و پر فشار flush اکسیژن با جریان بالا

گاهی اوقات در طی بیهوشی به پر کردن سیستم تنفسی با اکسیژن بالاتر از حد تحویل روتامتر نیاز است.زمانی که بین ماسک صورت و صورت بیمار نشت وجود دارد یا در موقع اورژانسی این وضعیت رخ می دهد.اکسیژن با فشار بالا به میزان 30 تا 70 لیتر در دقیقه آزاد می شود.

روش های تبخیرجهت داروهای فرار Volatile بیهوشی تبخیر کننده ها

تبخیر کننده وسیله ای است کهتغلیظ بخارات بیهوشی مورد نیاز را به جریان گاز حامل (معمولا اکسیژن و اکسید نیتروز) اضافه می کند.

جبران دما

تبخیر کننده های جید از فلز ساخته شده اند و با قابلیت هدایت گرمایی خوب به گرما اجازه می دهند تا ازمحیط به محفظه تبخیر انتقال یابند و از سقوط دمایی که در طی تبخیر روی می دهد بکاهند.این سیستم تکمیل نشده است و سرد شدن هنوز در حد زیاد رخ می دهد.این مشکل با تغییر نسبت جداسازی گاز حامل مطابق با تغییرات دما حل می شود به طوری که گاز بیشتری از طریق محفظه تبخیر جریان می یابد.هنگامی که دما سقوط می کند تبخیر کننده غلظت یکنواختی از داروی بیهوش کننده را در اختیار قرارمی دهد.

ونتیلاتورها

اصول عمل ونتیلاتور با آنالیز عملکرد آن توصیف می شود.یعنی اینکه چگونه در طی هر مرحله سیکل تنفسی_دم و دم به بازدم و بازدم و تبدیل بازدم به دم کار می کند.

دم

ونتیلاتورها با تدارک فشار از قبل تعیین شده (ژنراتورهای فشاری) یا جریان گاز از پیش معین شده(زنراتورهای جریانی),برای بیمار دم ایجاد می کند.

ژنراتورهای فشاری

در این نوع ونتیلاتور مثلا در نوع مانلی Manley ماشین,گازها را با فشار ثابت به بیمار می رساند.اگر مقاومت فزاینده ای نسبت به جریان,به علت برونکواسپاسم یا انسداد لوله وجود داشته باشد,گاز ها به بیمار نمی رسند.

ژنراتورهای جریانی

این نوع منتیلاتور,صرف نظر از تغییرات کمپلیانس و مقاومت ریه ها,گازهارا با جریان ثابت به بیمار می رساند.مثلا ونتیلاتور پنلون آکسفورد Penlon Oxford مثالی از این دسته است که در آن جریان گاز توسط پیستونی که به طرف پایین فشرده می شود,آغاز می گردد.

تغییر از دم به بازدم

این عمل می تواند به وسیله سیکل حجمی (زمانی که حجم از قبل معین شده,داده می شود)یا سیکل زمانی,یا سیکل فشاری صورت می گیرد.

بازدم

بیمار مجاز است در برابر فشار جو,بازدم کند.اکثر ونتیلاتور ها قادر به تولید فشار مثبت انتهای بازدم(PEEP)بالاتر از فشار جو,هستند,بدین ترتیب از خطر کلاپس آلوﺌول ها کاسته می شود.

تغییر بازدم به دم

این عمل می تواند با هر کدام از سیکل های حجمی,زمانی یا فشاری,ایجاد شود.

رفع آلودگی گازهای بیهوشی

آلودگی هوای جو در اتاق عمل ناشی است از گازهای آزاد شده از ونتیلاتور ها,مدارهای تنفسی,نشت از تجهیزات وریزش داروهای مایع بیهوش کننده که به هنگام پر کردن تبخیر کننده های بیهوشی رخ می دهد.با توجه به این که قرار گرفتن طولانی در معرض داروهای بیهوشی می تواند اثر سوء بر کارکنان شاغل در اتاق عمل و اتاق ریکاوری داشته باشد,رفع آلودگی گاز تلف شده,توصیه می گردد.جهت رفع آلودگی گازهای بیهوشی می توان از چند روش استفاده نمود:

1-سیستم های فعال: این بدان معناست که ساکشن فعال در مجاورت بخش بازدمی سیستم تنفسی بیهوشی برای برطرف کردن گازهای تللف شده,به کار می رود.اگزوز قادر به تصفیه L/min75 جریان مداوم,تا حد اکثر L/min130 می باشد.

2-سیستم های غیر فعال: این سیستم ها اجازه خروج گاز بازدم بیمار را از سیستم بیهوشی به اتمسفر خارج یا به یک مجرای خروجی تهویه می دهند.از طویل کردن لوله ها باید اجتناب شود,زیرا این امر امکان دارد,مقاومت در برابر بازدم را افزایش داده و بدین ترتیب به بیمار صدمه بزند.

آلارم ها

آلارم ماشین های بیهوشی,در صورت کمبود اکسیژن شروع به کار می کند.این وسیله,سوتی است که با قدرت گاز کار می کند و با کاهش فشار اکسیژن فعال می شود.آلارم به هیچ گازی,به جز جریان اکسیژن ماشین متکی نمی باشد,و نیاز به هیچ باتری و نیروی الکتریکی ندارد.به محض این که اکسیژن ماشین افت کند,سوت به صدا در می آید و دریچه ای در ماشین باز می شود.این دریچه,به طور همزمان اکسید نیتروز را قطع کرده و ماشین را در برابر هوا باز می کند,به طوری که بیمار حداقل 21% اکسیژن (درصد غلظت اکسیژن در هوا) دریافت می کند.

مرطوب کردن گازها

برخلاف هوای اتمسفر,گازهای درون سیلندر و لوله,خشک هستند.بیمارانی که این گازهای خشک را استنشاق می کنند ممکن است مقدار زیادی آب را برای مرطوب کردن هوا از دست بدهند.در طی عمل های طولانی مدت,ترجیح داده می شود که با مرطوب کردن گازهای بیهوشی از هدر رفتن آب اضافی,پیشگیری شود.

در اتاق عمل,گازهای دمی,معمولا توسط یک کندانسور مرطوب کننده که بینی مصنوعی نیز نامیده می شود,مرطوب می شوند.این مرطوب کننده,آبی را که در غیر این صورت با بازدم,از دست می رود,نگهداری می کند.زمانی که گازهای گرم و مرطوب بازدمی از طریق کندانسور عبور می کنند,سرد شده و آب بر روی فیلتر متراکم می شود.به هنگام دم,گازهای خشک به طرف فیلتر مرطوب کشیده شده,مرطوب می گردند.برای ایجاد رطوبت بیشتر,یک سیستم فعال مثلا یک وان آب مورد نیاز است.

امتحان کردن ماشین های بیهوشی

قبل از شروع بیهوشی,متخصص بیهوشی باید دستگاه بیهوشی را کنترل کند.پیش از آغاز نمودن تست ها,ماشین بیهوشی باید از همه لوله های جمع آوری گاز طبی جدا شده,سیلندرهای اکسیژن و اکسیدنیتروز بسته شوند.سپس مراحل ذیل انجام می شود:

1-کنترل کنید که سیلندر های پر از اکسیژن و اکسیدنیتروز,به طور صحیحی به اتصالات ماشین بیهوشی متصل شده و سیلندرها بسته باشند.

2-دریچه های جریان منبع اکسیژن و اکسیدنیتروز را باز کنید,در این حالت نباید هیچ جریانی مشاهده شود.

3-سیلندر اکسیژن را باز کنید:فلومتر اکسیژن باید جریانی را نشان دهد.اکر فلومتر اکسیدنیتروز,جریانی را نشان داد,ماشین را جهت تعمیر برگردانید.

4-سیلندر اکسیدنیتروز را باز کرده و کنترل کنید که فلومتر اکسیدنیتروز,جریانی را نشان داد,ماشین را جهت تعمیر برگردانید.

5-وسیله هشدار دهنده نقصان اکسیژن را به کار بیاندازید.

6-سیلندر اکسیژن را بسته و کنترل کنید که وسیله هشدار دهنده نقصان اکسیژن کار کند.

7-پروب Probe شلنگ مانند اکسیژن را درون محل اکسیژن سنترال که به دیوار نصب است (واحد انتهایی) نفوذ دهید.

8-سیلندر اکسیدنیتروز را بسته و مشاهده کنید آیا زمانی که قرقره فلومتر اکسیدنیتروز پایین می افتد,هیچگونه تغییری در قرقره فلومتر اکسیژن ایجاد می شود؟اگر چنین تغییری رخ داد ماشین را جهت تعمیر برگردانید.

9-پروب اکسیدنیتروز مربوط به ماشین بیهوشی را به داخل منبع اکسیدنیتروز سنترال که به دیوار متصل است (واحد انتهایی) نفوذ دهید.از «tug test» برای این اتصال استفاده کنید.

10-برای کامل کردن بازرسی,نشت هارا با مسدود کردن خروجی دستگاه,در حالی که دریچه کاهنده فشار بر روی back-bar عمل میکند,امتحان کنید.

11-مدار مورد استفاده در زمان نشت ها و عملکرد صحیح هر دریچه را بازرسی کنید.

کنترل نمودن مدار بین Bain Circuit

با انتهای انگشت کوچک یا نوک سورنگ دو میلی لیتری,دهانه لوله داخلی مدار بین,در حالی که گاز از میان آن عبور می کند,به صورت موقت مسدود می شود.صداها نشان می دهند که این مانور سبب افزایش فشار می شود و این اطمینان حاصل می شود که لوله داخلی سالم است